Hội nghị khoa học bước I kỷ niệm lần thứ 160 ngày sinh Nguyễn Đình Chiểu
Để chuẩn bị cho Hội nghị Khoa học toàn quốc và lễ kỷ niệm lần thứ 160 ngày sinh Nguyễn Đình Chiểu sẽ tổ chức chính thức tại tỉnh Bến Tre, ngày 8 tháng 6 năm 1982, tại Hà Nội, Viện Văn học đã tiến hành Hội nghị khoa học bước 1 về Nguyễn Đình Chiểu cho các tỉnh từ Nghệ Tĩnh trở ra. Tham dự hội nghị có giáo sư viện sĩ Nguyễn Khánh Toàn. Chủ nhiệm Ủỵ ban Khoa học Xã hội, các giáo sư Phạm Huy Thông, Vũ Khiêu, phó chủ nhiệm, cùng các cán bộ nghiên cứu, giảng dạy, các nhà thơ, nhà văn. Giáo sư Nguyễn Khánh Toàn độc lời khai mạc nêu bật ý nghĩa của việc kỷ niệm Nguyễn Đình Chiểu lần này. Sau đó trong suốt một ngày, các đại biểu đã nghe 22 trong số 37 bản tham luận thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau.
Từ cảm hứng của một nghệ sĩ, nhà thơ Hoàng Trung Thông, Viện trưởng Viện Văn học, bộc lộ suy nghĩ của mình về đôi mắt cũng chính là tâm hồn rộng lớn của nhà thơ mù qua bài viết Đôi mắt Nguyễn Đình Chiểu, Một số tham luận khác đi vào tìm hiểu tư tưởng của Nguyễn Đình Chiểu, đặt nó trong mối tương quan với trào lưu tư tưởng của dân tộc giai đoạn cận đại Việt Nam. Các ý kiến đều cho rằng tư tưởng Nguyễn Đình Chiểu chịu ảnh hưởng sâu sắc tư tưởng nhân dân ;ông xứng đáng là đại biểu cho tinh thần quật cường của tầng lớp sĩ phu tiến bộ cuối thế kỷ XIX cũng như của quảng đại nhân dân Nam Bộ thời kỳ này.
Phần lớn các tham luận trong Hội nghị chủ yếu dành cho việc tìm tòi, khám phá những cống hiến của nhà thơ về phương diện văn chương. Các nhà ngôn ngữ học nêu bật đặc điểm phong cách ngôn ngữ Nguyễn Đình Chiểu và những đóng góp quý giá của nhà thơ trong bước phát triển của ngôn ngữ dân tộc đặc biệt đối với ngôn ngữ Nam Bộ cuối thế kỷ XIX, cũng như ảnh hưởng của phương ngữ và ngôn ngữ dân gian đối với tác phẩm của Đồ Chiểu.
Các nhà nghiên cứu văn học thì gắng sức bình giá thật chân xác cái hay, cái trường tồn trong các thể loại thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu, khai thác ảnh hưởng đẹp đẽ của những tác phẩm của ông đối với đời sống tinh thần của nhân dân Nam Bộ. Có những tham luận cố gắng đặt lại vấn đề giá trị nghệ thuật của thơ văn Nguyễn Đình Chiểu. Các nhà văn bản học thì muốn từ những văn bản hiện hành vạch hướng tìm dần về những văn bản gần nguyên tác nhất. Sau cùng từ những thành quả nghiên cứu đã đạt được, một số đồng chí còn cố gắng nêu lên những gợi ý về phương pháp, nhằm làm sao tiếp cận được với tác phẩm cũng như con người Nguyễn Đình Chiểu một cách tốt hơn, qua đó mà phát hiện thêm những cái hay, cái đẹp ở nhà thơ lớn của dân tộc
Trong lời kết thúc Hội nghị, đồng chí Hoàng Trung Thông cho rằng hội nghị đã phần nào thể hiện không khí nhiệt tình của các nhà khoa học đối với con người và sự nghiệp thơ văn Nguyễn Đình Chiểu, do đó vẫn bật nảy nhiều điều mới mẻ.