Di tích lịch sử Mộ và khu tưởng niệm Nguyễn Đình Chiểu    
 

Cổng vào Khu lưu niệm Nguyễn Đình Chiểu

 

Khu di tích Nguyễn Đình Chiểu tọa lạc tại Ấp 3, xã An Đức, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre, được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là Di tích lịch sử văn hóa ngày 16-3-1993. Nhằm tỏ lòng thành kính đối với cụ Đồ, vừa để phục vụ cho việc tham quan, nghiên cứu, giáo dục truyền thống yêu nước cho các thế hệ, năm 1999, Bộ Văn hóa Thông tin và tỉnh Bến Tre đầu tư xây dựng đền thờ mới, mở rộng khu di tích, khởi công vào ngày 1.7.2000, khánh thành ngày 1.7.2002 với tổng diện tích khu mộ và đền thờ là 13.000m2.

Trước cổng đền, phía trái có nhà tiếp đón các đoàn khách, các cá nhân từ mọi miền đất nước về viếng cụ. Từ cổng đền đến nhà bia có sân rộng lát đá chẻ viền cỏ xanh rất khoáng  đạt, khu vực đền còn trồng nhiều cây kiểng qúy, được uốn tỉa công phu. Cả khu vực thành một hệ thống liên hoàn hòa nhập với quang cảnh xanh tươi vốn có của vùng quê An Đức. Đền thờ hình tròn với 3 tầng mái tượng trưng cho ba nghề nghiệp của cụ Đồ Chiểu ( nghề dạy học, bốc thuốc và làm thơ ).

 

Lăng Cụ Nguyễn Đình Chiểu

 

Tượng cụ Đồ được làm bằng đồng thau, nặng 1,2 tấn. Mảng  phù điêu bên trái tả cảnh cụ Đồ đọc văn tế “Lục tỉnh sĩ dân trận vong” tại chợ Đập (Ba Tri) năm 1883. Mảng phù điêu bên phải miêu tả trận đánh của Phan Ngọc Tòng tại Giồng Gạch ( xã An Hiệp – Ba Tri ).

Tượng cụ Nguyễn Đình Chiểu

 

Nhà bia với 2 tầng mái tượng trưng cho hai cống hiến nổi bật, đó là những áng thơ văn yêu nước kiệt xuất “đã đạt đến độ toàn bích” của cụ, là ngọn cờ đầu của thơ văn yêu nước chống Pháp và những tác phẩm văn học dân gian xuất sắc đánh dấu một bước ngoặt quan trọng của thơ ca Nam Bộ.

Khu mộ nằm phía sau khu lưu niệm. Mộ cụ Nguyễn Đình Chiểu khắc chữ Nhật , mộ cụ bà Lê Thị Điền khắc chữ Nguyệt . Cạnh đó là nơi yên nghỉ của nữ sĩ Sương Nguyệt Anh, con gái của nhà thơ, bà là một trong những nhà thơ, nhà báo rất nổi tiếng vào đầu thế kỷ XX.

Khu mộ cụ Nguyễn Đình Chiểu cùng cụ bà Lê Thị Điền
và con gái Sương Nguyệt Anh

 

Lăng Nguyễn Đình Chiểu được xây dựng ở một nơi thật yên bình, bình yên, êm ả với những ngôi nhà tranh xưa của người dân xung quanh khu lăng mộ. Trong lăng là một vườn hoa kiểng xanh mơn mởn, phía dưới khu điện thờ trang nghiêm tôn kính với bốn hàng chữ ở hai bên bệ thờ ghi lại những câu nói nổi tiếng của ông: “Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm./Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà” và “Nhân nghĩa sáng ngời vầng nhật nguyệt/Văn chương tỏa rạng ánh sao khuê”. Đây còn là nơi lưu giữ bút tích, những tác phẩm văn học nổi tiếng của ông và những hình ảnh, những dòng lưu niệm của các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước qua các thời kỳ, của nhân dân trong và ngoài nước khi đến viếng.

Tượng Cụ Đồ trong Điện thờ

 

Hàng năm vào ngày 1.7, ngày sinh của cụ, đã trở thành ngày hội truyền thống văn hóa của người Bến Tre để tưởng nhớ nhà thơ yêu nước vào bậc nhất của Nam Bộ nói riêng.

Di tích được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia ngày 27-4-1990.