Tranh ký họa kháng chiến


Nói đến tranh ký họa là nói đến một thể loại tranh khá đặc biệt có một không hai ở Việt Nam cũng như Liên Xô trong những năm vệ quốc vĩ đại.

Tác phẩm “Mẹ con mình “hạ” mẹ con nó!”. Ký họa bút sắt điểm màu.

Tranh ký họa rất hấp dẫn người xem, rất đại chúng. Bất kể thành phần, lứa tuổi nào đều cảm nhận, hiểu một cách rõ ràng và đầy xúc cảm. Mặc dù nó không phải là tranh nghệ thuật và cũng không phải là tranh thể loại hoặc chất liệu khác, nhưng vẫn đảm bảo các thuật ngữ như: bố cục, đường nét, màu sắc… Tuy khác mà không khác và càng thể hiện rõ nét hơn về những đặc điểm tranh ký họa…

Nói đến tranh là nói đến nghệ thuật. Nói đến nghệ thuật thì phải có các tính: hiện thực, thực tế, chiến đấu và tính quần chúng. Tranh ký họa kháng chiến có đủ các thuộc tính đó, đặc biệt nó còn có một thuộc tính rất có giá trị. Đó là tính lịch sử.

Xem tranh ký họa, công chúng rất dễ cảm nhận những đặc tính trên nhờ vào những cảm xúc mãnh liệt của người vẽ, rất khẩn trương và quyết định thật nhanh, nắm bắt những đặc điểm như: bố cục chủ đề, đường nét, màu sắc tuy đơn giản nhưng phải vẽ cho được những đặc trưng của người, cảnh vật một cách đặc điểm với một thời gian nhất định tạo nên dấu ấn lịch sử mà người xem bao giờ cũng cảm nhận được một cách chính xác.

Tranh ký họa thường được vẽ với khổ nhỏ (khổ trung bình là 20cm x 25cm) bằng các chất liệu thường thấy, bút chì, bút mực, mực nho và màu nước. Do ký họa thực tế, người họa sĩ hết sức tập trung, cũng như phương pháp nắm bắt, để thể hiện một không gian, chủ đề, đất nước, con người trong không gian rộng ngoài thiên nhiên để đưa vào tranh như một tranh ký họa đúng nghĩa.

Tác dụng tranh ký họa rất lớn, rất phổ biến cả trong nước cũng như trên thế giới, là nguồn cổ vũ và động viên trong chiến đấu và lao động của quân và dân ta một cách rất hiệu quả suốt thời gian trong những năm kháng chiến chống đế quốc Mỹ cứu nước.

Tuy giá trị nghệ thuật tranh ký họa không cao, còn phải cân nhắc đánh giá, nhưng về giá trị lịch sử thì tranh ký họa không chê vào đâu được. Nó trở thành một di sản văn hóa nằm trong tất cả các bảo tàng trong nước và thế giới, trong đó có Bảo tàng Bến Tre. Nơi đây hiện lưu giữ và trưng bày hàng chục tranh ký họa về đất nước, con người Bến Tre rất đậm bản sắc.